მცხეთა

მცხეთა

  1. საქართველოს კუთხეები

მტკვრისა და არაგვის შესართავთან გაშენებული უძველესი ქალაქი მცხეთა განსაკუთრებულ მნიშვნელობასა და დატვირთვას ატარებს ქართველებისთვის. ძველად იგი ქართველ მეფეთა სატახტო ქალაქს წარმოადგენდა. თავისი სიწმინდეებითა და მონუმენტებით მცხეთა ქვეყნის უმნიშვნელოვანესი ისტორიული და რელიგიური ცენტრია.მცხეთის საკულტო ნაგებობებიდან გამორჩეულია სვეტიცხოველი, რომელიც შუა საუკუნეების ქრისტიანული არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუშია და იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაში შედის.

მცხეთის შესახებ

მცხეთა მცხეთის მუნიციპალიტეტისა და მცხეთა-მთიანეთის მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია. ქალაქი ზღვის დონიდან 480 მეტრზე, თბილისის ჩრდილოეთით, 20 კილომეტრის დაშორებით მდებარეობს.
1994 წლიდან მცხეთა ქალაქ-მუზეუმად გამოცხადდა და იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაშია შეტანილი. მცხეთას მეორე იერუსალიმს უწოდებენ, რადგან აქ, სვეტიცხოვლის ტაძარში, დაკრძალულია მაცხოვრის ხელთუქმნელი კვართი.
ქალაქის მთავარი დღესასწაულია სვეტიცხოვლობა, იგივე მცხეთობა, რომელიც 14 ოქტომბერს აღინიშნება. ამ დღეს ქალაქში მთელი ქვეყნიდან ჩამოდიან მომლოცველები, ტაძრებში ლოცვა აღევლინება, იმართება გასართობი ღონისძიებები, ქართული ტრადიციული კერძების ფესტივალი და მუსიკალური კონცერტი.

მცხეთის ღირსშესანიშნაობები

ქალაქი მცხეთა და მის გარშემო არსებული სოფლები უხვადაა დატვირთული უნიკალური ისტორიული, კულტურული და რელიგიური ძეგლებით. სვეტიცხოვლის, სამთავროსა და ჯვრის მონასტრები ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობებია. მცხეთის შემოგარენში, სოფლებსა და მთის ფერდობებზე უძველესი ციხე-სიმაგრეები და ტაძრებია აგებული – არმაზის, ნიჩბისის, ქსნისა და ბებრისციხე, შიომღვიმის, ზედაზნისა და არმაზის მონასტრები.

  • სვეტიცხოვლის-საკათედრო-ტაძარი

    სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარი

    სვეტიცხოველი ქართული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი ძეგლი და ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის მთავარი საკათედრო ტაძარია. ტაძრის სახელწოდება უკავშირდება ლეგენდას, რის მიხედვითაც, ქრისტეს კვართის დაკრძალვის შემდეგ ამ ადგილას ამოსულა კვიპაროსი, იგი მოუჭრიათ და მისი სვეტებისაგან აუგიათ ტაძარი.

  • სამთავროს მონასტერი

    სამთავროს მონასტერი

    სამთავროს მონასტერი და მის გარშემო გაშენებული ბაღი ნამდვილ წალკოტს მოგაგონებთ. ძველად აქ სამეფო ბაღი ყოფილა და მონასტრის დედები დღემდე განსაკუთრებულად უვლიან ეზოს. ტაძარში დაკრძალულნი არიან ქართველთა პირველი ქრისტიანი მეფე მირიანი და დედოფალი ნანა.

  • ბებრისციხე

    ბებრისციხე

    ბებრისციხე შუა საუკუნეებით თარიღდება. აქედან ხელისგულივით მოსჩანს მტკვარი და არაგვი, მცხეთა, ჯვარი და სვეტიცხოველი. შემორჩენილია ციხის ციტადელი და მის კუთხეებში აშენებული კოშკები. ამ ციხეში გარდაცვლილა დავით აღმაშენებლის უფროსი ვაჟი და მემკვიდრე დემეტრე I, რომელიც შემდეგ გელათში გადაასვენეს.

  • პომპეუსის ხიდი

    პომპეუსის ხიდი

    მცხეთაში რომაელების მიერ მდინარე მტკვარზე აგებული პომპეუსის ხიდი დღემდე შენარჩუნებულია. ხიდის ისტორია 2 300 წლის წინ იწყება. ხიდს ახლა კაშხალში დაგუბებული წყალი ფარავს. იშვიათად, როდესაც წყლის დონე საცავში მცირდება, ხიდი ზედაპირზე რჩება და მისი დანახვა შესაძლებელია.

  • მცხეთის ანტიოქია

    მცხეთის ანტიოქია

    მცხეთის ანტიოქია IV-V საუკუნეებშია აგებული ერთ-ერთი უძველესი ქრისტიანული ძეგლია საქართველოში. მის ტერიტორიაზე ფუნქციონირებს პირველმოწამე სტეფანეს სახელობის დედათა მონასტერი, რომლის მსახურებიც სიამოვნებით გაგაცნობენ ტაძრის ისტორიას. ამჟამად „ანტიოქია“ აღდგენილი და ახლად მოხატულია.

  • შიომღვიმის მონასტერი

    შიომღვიმის მონასტერი

    შიომღვიმის მონასტრის სახელი ასურელ მამათაგან ერთ-ერთს, შიოს უკავშირდება. სიცოცხლის უკანასკნელი წლები მამა შიოს 12 მ სიღრმის მღვიმეში გაუტარებია და სწორედ აქედან მომდინარეობს მონასტრის სახელი – „შიოს მღვიმე“. იგი დაკრძალულია მონასტრის ტერიტორიაზე. შიოს სასაფლაო-ეკლესია წმინდა ადგილადაა შერაცხული.

  • ზედაზნის მონასტერი

    ზედაზნის მონასტერი

    ზედაზნის მონასტერი იოანე ზედაზნელს დაუარსებია VI საუკუნეში. მანამდე აქ ზადენის კერპი მდგარა და სწორედ აქედან უნდა მომდინარეობდეს მთის სახელიც. დღეს აქ სამონასტრო კომპლექსია – ბაზილიკა, კარიბჭე-სამრეკლო და გალავანი. მათგან ყველაზე ძველში, VIII საუკუნის ნათლისმცემლის სამნავიან ბაზილიკაში დაკრძალულია იოანე ზედაზნელი.

  • არმაზის ციხე

    არმაზის ციხე

    არმაზის ციხე XIII-XV საუკუნეებით თარიღდება. ციხე გალავნისა და კოშკისაგან შედგება. მისი სიმაღლიდან არმაზის ხეობის, მთებისა და მცხეთის მიმდებარე ტერიტორიის თვალუწვდენელი ხედი იშლება.

  • არმაზის მონასტერი

    არმაზის მონასტერი

    არმაზის ღვთისმშობლის მონასტერი მთებს შორის აუგიათ XII საუკუნის მეორე ნახევარში. კომპლექსი ეკლესიას, საძვალესა და სამრეკლოს მოიცავს. ეკლესიის თავდაპირველი მოხატულობის კვალი შემორჩენილია საკურთხეველსა და დასავლეთის კედელზე.

  • ნიჩბისის ციხე

    ნიჩბისის ციხე

    ნიჩბისის ციხე XVII საუკუნის ციხე-დარბაზია სოფელ ქვემო ნიჩბისში. დარბაზი ციციშვილების საგვარეულოს ეკუთვნოდა. კომპლექსი შედგება სასახლის, საცხოვრებელი კოშკის, აბანოსა და გალავნისაგან.

  • ქსნის ციხე

    ქსნის ციხე

    ქსნის ციხე სარკინეთის მთაზე, მდინარე ქსნისა და მტკვრის შესართავთან XVI საუკუნეში ააგეს. მისი ტერიტორიიდან ხელისგულივით მოსჩანს ამ ორი მდინარის ხეობა. ერთ-ერთი კოშკის ძირში შემორჩენილია წყალსაცავი და მარანი, 15 ქვევრით.

სასტუმროები მცხეთაში

მცხეთასა და მის შემოგარენში კომფორტული სასტუმროებისა და გესთ ჰაუსების პოვნა შეგიძლიათ. 

სასტუმრო “ჯინო ველნეს მცხეთა” ქალაქის ცენტრში მდებარეობს. კომფორტული ნომრებიდან ქალაქისა და სვეტიცხოვლის ხედები იშლება. რესტორანი, კაფე და აუზი სასტუმროს ტერიტორიაზე. 

მტკვრის სანაპიროზე მდებარე სასტუმროში “Kera2Rooms” მყუდრო და სასიამოვნო ატმოსფერო დაგხვდებათ. სასტუმროს ფანჯრებიდან მთისა და მდინარის ხედები იშლება. 

მეგობრული დასვენებისთვის იდეალური ვარიანტია “Jewelberry Glamping” წილკანში. ბუნებასთან ახლოს, თქვენი ნომრიდან ულამაზესი ხედები გადაიშლება. განსაკუთრებით ლამაზია აქედან მზის ჩასვლის ყურება. 

ქალაქის რჩეული სასტუმროების გასაცნობად ეწვიეთ გვერდს.

სასტუმროები მცხეთაში

რესტორნები მცხეთაში

მცხეთის ღირსშესანიშნაობების დათვალიერების შემდეგ აქაურ რესტორნებს უნდა ეწვიოთ და გამორჩეულად გემრიელი კკერძები დააგემოვნოთ. მცხეთის რესტორნებს ხშირად სტუმრობენ თბილისიდან, რადგან აქ განსაკუთრებული გარემო, ხედები და სამზარეულოა. 

რესტორანი “ქართული ღვინის პალატა” და “ორნამენტ ექსპრესი” ქართულ და ევროპულ სამზარეულოსთან ერთად მყუდრო ატმოსფეროსა და უმშვენიერეს ხედებს შემოგთავაზებთ.  

აუცილებლად ესტუმრეთ“კრაფტ ღვინის ბარს”. ღვინის მრავალფეროვანი ასორტიმენტის გარდა, აქ საინტერესო ინტერიერის დიზაინიც მოგხიბლავთ. 

ხშირად დასმული კითხვები

როგორ მივიდეთ მცხეთაში?

თბილისიდან მცხეთაში საკუთარი ავტომობილით დაახლოებით 20 წუთში იქნებით.
დიდუბის მეტროს მიმდებარე ტერიტორიიდან მცხეთის მიმართულებით გადაადგილდება სამარშრუტო ტაქსები. ბილეთის ღირებულება 2 ლარია.
მესამე ვარიანტი მატარებელია. თბილისის ცენტრალური რკინიგზის სადგურიდან #12 და #18 მატარებელი გადის. ბილეთის ღირებულება 2 ლარია.

როდის არის საუკეთესო წასასვლელად?

მცხეთის ღირსშესანიშნაობების მონახულება წლის ნებისმიერ სეზონზე შეგიძლიათ. აქაური ბუნება განსაკუთრებით ლამაზია გაზაფხულზე და ზაფხულში, როცა მთები ამწვანებულია. შემოდგომით ქალაქი წითელ-ყვითელ ფოთლებში ეხვევა. ადრეულ შემოდგომაზე ქალაქში თბილა და ფეხით სასიარულოდ იდეალური ტემპერატურაა.

როდის დაარსდა მცხეთა?

ლეგენდის თანახმად, ქალაქი დააარსა ეთნარქმა მცხეთოსმა. არსებობს მოსაზრება, რომ სახელწოდება “მცხეთა” წარმოდგება მესხთა (მოსხები – მუშქები) ტომის სახელიდან. მათი სამოსახლო მცხეთის ტერიტორიაზე ძვ. წ. VIII საუკუნის შემდეგ უნდა გაჩენილიყო.

რომელი მდინარეები უერთდება მცხეთას?

მცხეთა მდინარეების, მტკვრისა და არაგვის შესართავთან მდებარეობს. ქალაქი მტკვრის ორივე და არაგვის მარჯვენა ნაპირზეა გაშენებული.